معرفی کتاب: اقتصاد برای همه
اقتصاد برای همه
نویسنده: دکتر علی سر زعیم
بسیاری از افراد دوست دارند که از بحث‌های اقتصادی که در رسانه‌ها درمی‌گیرد سردرآورند. دوست دارند معنای آمار و ارقام اقتصاد کلان را بفهمند و دلالت آن را در زندگی روزمره‌شان متوجه شوند. تاکنون کتابی که به شکل رضایت‌بخشی به این افراد در جهت تحقق این هدف یاری رساند وجود نداشت. کتاب‌های اقتصادی یا بسیار پیچیده و فنی هستند و یا کتاب‌هایی مقدماتی‌اند اما معطوف به اقتصاد کشورهای غربی، خصوصاً آمریکا نوشته شده‌اند و خواننده حتی اگر حوصله کند که فرمول‌ها و نمودارهای آن را بفهمد ربط آن مطالب را به وضعیت اقتصاد ایران و مباحث روز در‌نمی‌یابد.
از سوی دیگر سال‌هاست که مباحث اقتصاد ایران را از نزدیک دنبال میکنم و طی ۸ سال گذشته بیش از ۳۰۰ سرمقاله و مطلب در روزنامه‌های اقتصادی و رسانه‌های عمومی در مورد سیاست‌های اقتصادی منتشر کرده‌ام. وبلاگ اقتصادی «دوستدار سقراط» نیز از ۱۰ سال پیش تاکنون در همین جهت فعال بوده است. در این مدت پیوسته با این واقعیت روبرو بوده‌ام که اگر مبانی اقتصاد به‌درستی برای افراد تشریح نشود امکان تشخیص صحیح سیاست‌های اقتصادی غلط از درست را نخواهند داشت و افراد به‌سادگی فریب سخنان زیبا و یا وعده‌های فریبنده و مردم‌پسند را می‌خورند. تجربه نوشتن در روزنامه‌ها و رسانه‌های عمومی به من آموخت تا چگونه با مخاطبان غیراقتصادخوانده باید ارتباط برقرار کرد و چگونه مباحث تخصصی و پیچیده را به زبان ساده بیان نمود.
کمبود یادشده و توانی که در خود سراغ داشتم مرا بر آن داشت تا کتابی تحت عنوان اقتصاد برای همه تدوین کنم. جلد اول آن که به اقتصاد کلان اختصاص یافته اخیراً توسط انتشارات ترمه منتشر شده است. نسخه پیش‌نویس کتاب را به اساتید معروف اقتصاد کشور عرضه کردم و تأیید آن‌ها را دریافت کردم. وسواس من موجب شد تا آن را به دکتر صالحی اصفهانی استاد دانشگاه ایلی‌نوی آمریکا نشان دهم و همین امر زمینه‌ساز نزدیک به ۵۰ ساعت مباحثات تلفنی و گاه حضوری شد.
ایشان با دقت نظر مثال‌زدنی و دانش قابل‌تحسینی که داشتند در بهبود، اصلاح و تکمیل کتاب بسیار یاری کردند و نهایتاً نیز مقدمه‌ای عمیق و خواندنی بر کتاب نوشتند. دکتر هادی صالحی اصفهانی در بخشی از مقدمه نگاشته‌اند:
«امروزه علم اقتصاد موفق‌ترین علم در میان علوم اجتماعی ارزیابی می‌شود چراکه با اتکا به ابزار ریاضی توانسته روش‌هایی اصولی برای مطالعه، تبیین و پیشبینی پدیده‌های اجتماعی ارائه کند. اما پیشرفت آن، همزبانی میان دانش‌آموختگان رشته اقتصاد و توده مردم را بیش از پیش کاهش داده است. قریب به یک دهه است که اقتصاددانان در آمریکا و اروپا متوجه این نقطه ضعف شده‌اند و قدم‌هایی در جهت رفع این خلأ برداشته‌اند، ولی این فاصله کماکان بسیار عظیم است و نیاز است تا گام‌های خیلی بیشتری در این راستا برداشته شود.
متأسفانه در ایران نیز همین مشکل با پیچیدگی بیشتری مطرح است چون در تمام سطوح، آموزش علم اقتصاد بسیار محدودتر و نارساتر است و از این جهت خلأهای بزرگ‌تری حس می‌شود. من نخستین بار چند سال پیش پیش‌نویس کتاب حاضر را دیدم و ارائه نسخه نهایی آن را به عموم گام بسیار مثبتی ارزیابی کردم و متوجه شدم که قلم ساده و روان آقای دکتر سرزعیم در بیان مؤثر و همه‌فهم مباحث پیچیده اقتصاد توانمند است. لذا ایشان را به تکمیل و ادامه کار تشویق کردم و خودم نیز به سهم خود در بهبود آن مشارکت ورزیدم.
به‌عنوان یک ناظر بیرونی مشکلی که در عرصه اندیشه اقتصادی در ایران مشاهده میکنم درک محدود مباحث اقتصادی در میان شهروندان و سیاست‌گذاران است که نتیجه آن افراط و تفریط و ناکارایی رویکردهای اتخاذ شده به سیاست اقتصادی است. این‌جانب با توجه به استعداد و علاقه ای که در آقای سرزعیم مشاهده کردم به تفصیل با ایشان درباره موارد شکست بازار و ملزومات مقابله با آن‌ها سخن گفتم که ماحصل این گفتگوها به اشکال مختلف در جای جای کتاب منعکس گردیده است.»
ان‌شاءلله با حسن استقبال مخاطبین جلد دوم آن نیز که به اقتصاد خرد می‌پردازد منتشر خواهد شد. فهرست مطالب کتاب نیز به شرح زیر است:
مقدمه نویسنده
مقدمه دکتر هادی صالحی اصفهانی
۱- سیاست‌های معطوف به رشد اقتصادی
۲- سیاست پولی ناظر بر نرخ بهره
۳- سیاست پولی ناظر به مهار تورم
۴- سیاست ارزی
۵- سیاست‌های ناظر بر کاهش مداخلات دولت
۶- سیاست‌های ناظر بر ایجاد رقابت و انحصار زدایی
۷- سیاست مالی
۸- سیاست‌های تجاری
۹- سیاست‌های معطوف به اشتغال
۱۰- سیاست‌های معطوف به تحقق عدالت اجتماعی
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
* معرفی کتاب از الف کتاب
